Mijn baby wil niet slapen, wat nu?

Baby wil niet slapen

Hij staat bovenaan de lijst van meest gestelde vragen aan het consultatiebureau: hoe zorg ik dat mijn kind ’s nachts slaapt? Ook op Google zijn ‘baby wil niet slapen’ en ‘baby doorslapen‘ veel gezochte termen. Want ook al is slaap één van de belangrijkste levensbehoeftes, toch lukt het veel baby’s niet om in hun eerste jaar fatsoenlijk te slapen ’s nachts.

Lees ook: Dit zijn de meest voorkomende slaapproblemen bij baby’s

Omgekeerd dag- en nachtritme

Is je baby nog jonger dan 6 weken en kan hij ’s nachts niet goed slapen, terwijl hij overdag als een roosje slaapt? Dan heeft hij waarschijnlijk een omgekeerd dag- en nachtritme. In dat geval kun je het best nog even afwachten, voordat je grijpt naar een slaapmethode. In principe zal het dag- en nachtritme van een baby zich op den duur vanzelf omdraaien. Je kunt hem daar wel bij helpen: lees hier tips om het dag- en nachtritme van je kind om te draaien.

Meer lezen over je baby laten slapen? Deze boeken helpen je erbij.

Baby in slaap krijgen: methodes om je baby te laten doorslapen

Maar is er bij jouw baby geen sprake meer van een omgekeerd dag- en nachtritme, en ben je inmiddels doodmoe van alle gebroken nachten? Als je baby niet wil slapen dan zijn er verschillende methoden en slaaptrainingen die je zou kunnen proberen om je kind beter te laten slapen. Elke methode om je kind beter te laten slapen heeft zo z’n voor- en nadelen. Bij sommige methodes vallen weinig tranen voor je kind, maar kost het jou veel tijd en vraagt het veel discipline. Bij andere methodes troost je je kind niet direct als hij gaat huilen, maar laat je hem juist even met rust.

De belangrijkste vraag bij het kiezen van een methode wat slapen betreft: wat wil jij, voor je kind én voor jezelf? Lig je je te verbijten in bed als je je kind laat huilen? Of ben je een voorstander van een duidelijk ritme en wil je je kind dat zo snel mogelijk aanleren? Hoe je er ook instaat, er is ongetwijfeld een methode om je baby beter te laten slapen die bij je past. Zo veel kinderen, zo veel slaapgoeroes. Nachtbrakende baby’s en peuters zijn booming business. Wij zetten de tien bekendste en meest opvallende slaapmethodes op een rij. Kies de methode waar jij je zelf het beste bij voelt en die volgens jou het best bij je baby past.

Gebroken nachten: zo houd je het lang(er) vol.

Methode 1: Regelmaat en inbakeren

De eerste methode die je kunt proberen als je baby niet wil slapen is van Ria Blom. Haar bestseller Regelmaat en inbakeren gaat over het invoeren van een duidelijk ritme en het gebruik van de inbakerdoek. Inbakeren is alleen geschikt voor de allerkleinste baby’s die nog niet kunnen omrollen. Ria’s belangrijkste boodschap: een baby is gebaat bij regelmaat, dus zorg ervoor dat je alles elke dag in dezelfde volgorde doet: voeden, spelen en slapen. Leer je baby ook consequent waar dit gebeurt: zijn bed is om in te slapen, de box om in te spelen. Zo weet je baby waar hij aan toe is en leert hij slapen.

Merk je na een paar dagen dat je baby onrustig blijft, dan kan het helpen hem in te bakeren, zodat hij begrenst wordt in zijn bewegingen en zich geborgen voelt. Blom is van mening dat een kind zelf in slaap moet leren vallen en dat huilen daarbij kan horen. Vind je het moeilijk je kind te laten huilen, zet dan een wekkertje en ga elke tien minuten naar hem toe. En ze adviseert ouders te luisteren naar de huiltjes: een mopperend huiltje kun je prima laten gaan, totale hysterie niet.

Tip: Volgens de Dunstan Babytaal methode kun je vijf universele huilgeluiden onderscheiden en zo ontdekken wat er met je pasgeboren baby aan de hand is. Lees hier hoe die methode precies werkt.

Methode 2: Strikte dagschema’s

Wil je baby niet slapen? Strikte schema’s kunnen helpen. Ook de Amerikaanse kraamverzorgster Gina Ford zweert bij regelmaat, alleen neemt zij dat begrip net wat letterlijker. Zo heeft ze in haar boek De tevreden baby strikte dagschema’s gemaakt waarin ze gedetailleerd omschrijft wat je precies op welk tijdstip moet doen. Zo raadt ze aan om om zeven uur op te staan, je baby ’s ochtends exact drie kwartier te laten slapen en zegt Gina streng: de eerste maanden zitten uitstapjes er niet in.

Het luistert allemaal nogal nauw en je moet wel het type zijn om je gedwee aan haar adviezen te houden, maar dan heb je ook wel superstrakke schema’s in handen. Misschien overbodig om te noemen, maar Gina gelooft dus niet in voeden op verzoek.

Methode 3: Droomritme zonder huilen

Als je baby niet wil slapen dan kun je ook de methode van auteur Stephanie Molenaar gebruiken. Zij kijkt holistisch naar het slapen en heeft de responsieve benadering als uitgangspunt, zonder huilen. Omdat het een overkoepelende aanpak is waarbij niets wordt afgedwongen en juist ingespeeld wordt op de natuurlijke ritmes, kun je hier na de kraamperiode al mee aan de slag. Het is slaapvorming en niet slaaptrainen. Dat doe je met de ritmes die per leeftijdsgroep gelden, ondersteund door regelmaat (slapen-voeden-knuffelen-spelen-slapen als het kàn) en een goede slaapgewoonte. Door die ritmes aan te houden (samen met de slaapsignalen) komt je baby in een persoonlijk ritme terecht met voldoende slaap en leert hij zelf in te slapen op een lieve manier.

Juist doordat eerst de beren van de weg naar dromenland worden gehaald krijgt slapen een kans en door te troosten op een manier die bij je baby en jezelf past, krijgt slapen een fijne associatie. Slapen lukt vaak niet juist omdat er meer speelt. Droomritme is geen vaste methodiek, one size doesn’t fit all immers. Het is meer een gebruiksaanwijzing waarmee je ziet hoe het slapen werkt en hoe je zelf tot een fijne aanpak komt, die past bij je baby. (Droomritme is wetenschappelijk onderbouwd, toegepast en aanbevolen door zorgverleners en baby-vriendelijk).

Meer lezen: Zoveel slaapt een baby gemiddeld het eerste jaar

Methode 4: Liefdevol ritueel

Als je baby niet wil slapen is een liefdevol ritueel een oplossing volgens Eduard Estivill. Hij is een Spaanse kinderneuroloog die vindt dat slapen een gewoonte is die je kunt aanleren. Belangrijk is dat je voor het slapengaan een ‘liefdevol’ ritueel van tenminste een kwartier uitvoert. Daarna leg je je kind in bed en zeg je elke avond hetzelfde, wat ongeveer neerkomt op: ‘Ik hou van je, daarom leer ik je slapen. Ik ben vlakbij, slaap lekker.’ Die boodschap herhaal je een halve minuut, daarna loop je de kamer uit. Protesteert je kind? Dan ga je terug en herhaal je je boodschap. Na elke huilbui laat je er meer tijd tussen zitten en tijdens het troosten pak je je kind niet op, maar herhaal je alleen je eerdere boodschap.

In Estivills boek Slaap kindje slaap staat per leeftijd aangegeven hoelang je je kind kunt laten huilen, gebaseerd op zijn kennis van kinderhersenen. De Spaanse arts beweert dat je kind met zijn ‘liefdevolle’ methode binnen vijf dagen weer goed slaapt.

Lees hier hoe je je eigen slaapritueel ontwikkeld.

Methode 5: Blijf in de kamer

De methode van de Engelse kinderpsycholoog Olwen Wilson komt deels overeen met die van Estivill. Ook Wilson vindt het belangrijk om voor het slapengaan elke avond eenzelfde ritueel uit te voeren en daar de tijd voor te nemen. Alleen moet je volgens Wilson in de kamer blijven als je je kind in bed hebt gelegd, zodat je hem laat zien dat je er nog steeds bent. Je blijft in het zicht, maar wel uit de buurt van zijn bed. Staat je kind op en huilt hij? Dan mag je hem in zijn bed een korte knuffel geven, maar niet oppakken. Daarna doe je weer een stap terug. Dit hou je vol tot je kind slaapt.

Deze methode is niet geschikt voor de allerkleinsten. De methode wordt aangeraden voor kinderen vanaf zes maanden tot vier jaar. Hij is waarschijnlijk wat lastiger uit te voeren als de babykamer aan de kleine kant is. Wilson belooft wel een slagingspercentage van 95% in drie dagen.

Methode 6: Persoonlijk slaapplan

Wat je ook kunt proberen als je baby niet wil slapen is een persoonlijk slaapplan. Elizabeth Pantley is opvoeddeskundige én moeder van vier kinderen die niet al te best sliepen. Op een nacht had ze er genoeg van en bedacht zelf een slaapmethode voor kinderen van nul tot twee jaar, uitgeschreven in haar boek Lekker slapen zonder huilen. Pantley is ervan overtuigd dat je je baby met haar methode zonder te huilen aan het slapen kan krijgen. En die methode begint met achtergrondinformatie over babyslaap; kennis is macht. Ze legt uit hoe babyslaap werkt. Daarna adviseert ze in een slaaplogboek bij te houden hoe het slaapritueel verloopt (hoe donker/stil was het, hoe was de dag?) en de volgende dag te noteren hoe je kind die nacht heeft geslapen, zodat je eventuele problemen kunt tackelen.

Daarna kun je verschillende elementen kiezen uit haar slaapplan en zo een persoonlijk plan voor je kind samenstellen. Ze geeft tips als: je kunt van je kinds bed een ‘happy place’ maken door er overdag met hem in te spelen, voor dreumesen kun je een speciale slaapposter maken en bij de allerkleinsten kun je ’s nachts eens een lauwwarme luier gebruiken in plaats van een koude. Heb je een plan samengesteld, dan hou je je daar tien dagen aan. Daarna evalueer je en pas je zo nodig iets aan en probeer je het nog eens tien dagen. Tot je het slaapplan helemaal persoonlijk hebt aangepast en gefinetuned.

Methode 7: Cry it out

De zevende methode als je baby niet wil slapen is cry it out. Vroeger luidde het advies van het consultatiebureau bij een huilende baby: controleer of het kind geen honger heeft, of hij geen vieze luier heeft, en of hij koorts- en pijnvrij is. Is dit allemaal in orde, dan is het niet erg om je kind te laten huilen, werd er gezegd, want hij valt vanzelf een keer in slaap. En na drie nachten zou het huilen over zijn. Let op: deze methode is alleen geschikt voor kinderen vanaf 6 maanden oud.

Deze aanpak is niet onomstreden. Om de zoveel tijd duiken er onderzoeken op die beweren dat de Cry it out-methode schadelijk is. Zo meende de Britse psycholoog Penelope Leach in 2010 dat het laten huilen van je kind slecht is voor zijn ontwikkeling. Als het huilen niet wordt beantwoord door een ouder veroorzaakt het stress bij de baby. Daardoor stijgt zijn cortisolniveau. Een teveel aan het stofje cortisol zou babyhersenen kunnen beschadigen.

Vorig jaar beweerden Australische onderzoekers overigens weer het tegenovergestelde. Wetenschappers in Adelaide vergeleken het stressniveau van kinderen die zichzelf in slaap huilden met dat van baby’s die in slaap werden gewiegd. De conclusie: beiden hadden evenveel stresshormoon in hun lijfje. Toch raadden deze onderzoekers de uithuilmethode niet per se aan, omdat het stressniveau bij ouders wél stijgt als hun kind huilt.

Methode 8: Gecontroleerd laten huilen

Als je op het consultatiebureau vraagt naar advies om je baby beter te laten slapen, omdat je oververmoeid raakt, dan zal de verpleegkundige of arts je waarschijnlijk aanraden je kind ‘gecontroleerd’ te laten huilen. Het houdt in dat je je kind elke avond volgens hetzelfde slaapritueel naar bed brengt. Je legt je baby ’s avonds op bed zodra hij signalen van vermoeidheid vertoont, zoals in de oogjes wrijven en gapen. Daarna laat je je kind zelfstandig in slaap vallen. Begint je baby te huilen in zijn bed? Laat hem dan tien minuten huilen voordat je hem gaat troosten. Je blijft maximaal twee minuten bij hem en gaat dan weer weg. Troost hem zonder te praten of oogcontact te maken, loop weer weg en kijk het opnieuw tien minuten aan. Begint je baby weer te huilen, dan wacht je dit keer vijftien minuten voordat je gaat troosten. En de volgende keer wacht je twintig minuten tot je gaat troosten, daarna 25 minuten, etc. Als je dit volhoudt, zou je baby binnen een week moeten stoppen met huilen, omdat hij langzaam leert om zichzelf te troosten en zijn behoeften uit te stellen.

Let op: deze methode wordt aangeraden bij baby’s ouder dan 6 maanden. Jongere baby’s kunnen zichzelf nog niet troosten.

Hoewel deze methode al een stuk vriendelijker is dan het ‘laten uithuilen’, zijn er ook tegenstanders van het gecontroleerde huilen. Belangrijkste argument van de tegenstanders is dat er nog steeds (te) veel gehuild wordt. Maar ze wijzen er ook op dat je baby met deze methode juist leert dat hij door veel te huilen altijd alsnog getroost wordt (al is het pas na een tijdje). Zo kan er een ritme van huilen en troosten ontstaan dat moeilijk te doorbreken is. Daarnaast is het een moeilijke methode om vol te houden voor de ouders: het is lastig om je baby te laten huilen, maar ook om er toch keer op keer weer uit te moeten om ‘m te troosten.

Meer lezen: Doorslapen in het eerste jaar helemaal niet zo gebruikelijk als gedacht

Methode 9: Co-sleeping

Co-sleeping is ook een methode die je kunt toepassen als je baby niet wil slapen. Bij co-sleeping slaap je samen met je baby op één kamer, of zelfs in één bed. Het laatste wordt door deskundigen vaak afgeraden, omdat het gevaarlijk kan zijn. Er is ook een tussenvariant: een babybedje dat aan één kant open is en wordt bevestigd aan je eigen bed; zo’n bedje wordt een co-sleeper genoemd. Door co-sleeping ben je direct bij je kind als hij huilt of onrustig is. Baby’s vallen meestal sneller in slaap als hun ouders dichtbij ze zijn.

Nadelen zijn dat je baby eraan kan gaan wennen dat hij altijd direct getroost wordt en eraan went dat hij bij jullie in bed of op de kamer mag slapen. Dat zijn slaapassociaties die je dan op latere leeftijd weer af moet leren.

Tips: co-sleeping met je baby, hoe doe je dat veilig?

Methode 10: Happiest Baby-methode

Wil je baby niet slapen, dan heb je misschien wel van de Happiest Baby-methode gehoord als oplossing. De Happiest Baby-methode is ontwikkeld door de Amerikaanse kinderarts Harvey Karp en erkend door de Amerikaanse Vereniging van Kinderartsen. Bij de Happiest Baby-methode probeer je zo veel mogelijk de situatie van in de baarmoeder na te bootsen voor je baby. Volgens deze theorie zouden alle baby’s namelijk eigenlijk 3 maanden te vroeg geboren zijn. Ze worden ‘noodgedwongen’ al na 9 maanden draagtijd geboren, omdat hun hoofdje anders te groot wordt om nog door het geboortekanaal te passen. De eerste maanden moet hun leven dus zo veel mogelijk lijken op het leven in de baarmoeder: dat doe je bijvoorbeeld door je baby in te bakeren, op schoot te nemen en met sussende geluiden, zoals ze die ook in je buik hoorden.

Wat is de beste methode?

Eigenlijk is er geen gouden tip of ultieme methode bij een baby die niet wil slapen. Elk kind is anders, reageert anders en heeft andere behoeften. Jij als ouder kent hem het beste en zult (op den duur) leren hoe je in zijn behoeften kunt voorzien.

Je kunt verschillende troost-methoden proberen, maar probeer zo’n methode dan wel even vol te houden. Een huilende baby is prikkelbaar en reageert niet goed op veel wisselingen van aanpak. Probeer dus niet allerlei verschillende troost-methoden door elkaar of te snel achter elkaar. Je kind wordt daar nog onrustiger van. Zoek stap voor stap uit wat je baby nodig heeft om stil te worden.

Het is helemaal niet erg om daar hulp bij te vragen: word je radeloos van een baby die veel huilt, bespreek dit dan met je huisarts, kraamhulp, verloskundige of op het consultatiebureau.

Advies van onze slaapcoach

Wanneer kun je verwachten dat het voorbij is met de gebroken nachten? En hoe kun je (door) slapen stimuleren? Dit en meer lees je hier.

Video: 3 gouden slaaptips

BabyfoonsBij bolBekijk

LedikantenBij bolBekijk

NachtlampjesBij bolBekijk

SlaaptrainersBij bolBekijk

SlaapzakkenBij WehkampBekijk

Knuffels en doekjesBij WehkampBekijk

PeuterbeddenBij WehkampBekijk

MuziekmobielenBij PrénatalBekijk

Pyjama'sBij Kleertjes.comBekijk

Bronnen slapen baby: Centrum Jeugd en Gezin, GGD